Wat is dit weer een mooi scrabble-woord. ‘Normativiteit’; als je alleen al de letterwaarde neemt: 27 pnt. Bovendien nog dubbel 2x de letterwaarde is 108 pnt. Zouden je medespelers nog een kans hebben of geven ze het meteen op? Als het woord twee regels lager gelegd was kwam je zelfs op 198 gekomen.
Maar…, wat zien we hier? Dat kan niemand in één keer op het bord leggen en het kan ook op een andere manier op het bord terecht komen, want waar kun je op aansluiten? Kennelijk is hier vals gespeeld en zo worden de tegenspelers benadeeld. Het is immers tegen de spelregels om zo’n woord op het scrabblebord te leggen; het kan niet in één keer en ook niet in delen.
Nu is dit natuurlijk maar een spelletje, maar leuk is het niet als je door vals spel een eerlijke kans om te winnen afgepakt wordt.
Het wordt ernstiger als er vals gespeeld wordt in de sport door bijvoorbeeld doping te gebruiken of match-fixing. Dan gaat het om geld, soms vel geld. En het is niet voor niets dat zulke praktijken verboden zijn. In gevallen van omkoping, oplichting, fraude, witwassen et cetera, kan men strafrechtelijk vervolgd worden. Al gauw belandt men door zo’n delict in de sfeer van overtreding en misdaad.
Zo is diefstal een misdrijf, vooral als die gepaard gaat met inbraak. Na veroordeling heeft de dader een strafblad.
Als je slachtoffer dreigt te worden van een misdrijf, mag je jezelf, anderen en je bezittingen verdedigen. Daarbij kan het gebeuren dat degene die zich verdedigt, iets doet dat in principe strafbaar is. Hij of zij kan dan voor de rechter een beroep doen op ‘noodweer’. Als de rechter dat beroep terecht vindt, legt hij geen straf op. De rechter kijkt daarbij of het noodweer in verhouding stond tot de dreiging (‘proportionaliteit’) en of degene die bedreigd werd, ook iets anders had kunnen doen (‘subsidiariteit’).
Wanneer je bedreigd wordt, leidt dat waarschijnlijk tot hevige emoties. Onder dergelijke omstandigheden is het moeilijk om rustig en rationeel te reageren. Mogelijk dat je vanuit een impuls iets doet dat de grenzen van de noodzakelijke verdediging overschrijdt. Je gaat dan in je noodweer te ver, maar je doet dat onder invloed van een hevige emotie. Je kunt dan voor de rechter een beroep doen op ‘noodweerexces’. Als de rechter dat beroep terecht vindt, zal hij geen straf opleggen.
Dit is de wet in ons land en aan deze norm heeft iedereen zich te houden.
Normaliteit betekent dus gewoon dat iedereen zich aan de regels en de normen houdt. Dat is normaal, dat is in de haak.
De term ‘norm’ komt uit het Latijn van ‘norma’ (winkelhaak). Wie in de gereedschapskist van een Romeinse timmerman kon kijken zag daar bovenin de ‘norma’ zien liggen. Dit instrument wordt nog steeds in de bouw gebruikt om te controleren of een hoek wel ‘haaks’ is. Dan is het ‘in de haak’.
Het bepalen of iets ‘in de haak’ is, gebeurt zowel vooraf als achteraf. De Norm kan in twee betekenissen gebruikt worden: zowel als richtsnoer en als maatstaf. In immateriële zaken is de norm het criterium voor een ethisch oordeel.
De belangrijkste regel in de normatieve ethiek is: ”Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet”.
Jan H. Fondse
Geef een reactie