Laat de auto wat vaker staan: ‘kies ander vervoer’ is een bekende slogan die nog aangedikt wordt met de vraag: ‘Hoe reis je slim?’ Door slim te reizen met het openbaar vervoer voorkom je files, draag je bij aan een beter milieu en zorg je dat er minder parkeerruimte nodig is op je werk. Kortom, je laat de auto wat vaker thuis. Wat je met zo’n slogan doet, door deze tegelijkertijd te ‘framen’ als slim, is zeggen dat degene die dit niet doet een beetje dommig is en bovendien een viezerik die ons milieu vervuilt. Natuurlijk zeg je dit niet met zoveel woorden, en zeker niet op deze toon, want daar maak je electoraal gezien geen vrienden mee. Een politicus zonder vrienden is niet alleen eenzaam maar ook zielig, want die gaat niet door in de volgende ronde. Het wordt verkiezingstijd, dus een politicus moet even op zijn woorden passen. Je kunt wel onplezierige dingen roepen of doordrukken, maar dan moet je dat wel positief framen. Door openbaar vervoer slim te noemen en zo minder autogebruik aan te moedigen.

De beweging andersom, het autogebruik onnodig laten toenemen kun je natuurlijk niet ongestraft en ongegeneerd roepen en als het een bijwerking is van jouw beleid dan moet er weer een spindokter bijgehaald worden om de electorale schade te beperken. Zo is het ook met de nieuw in te voeren maatregel om de grijze container niet meer door de vuilniswagen te laten legen. Het is natuurlijk onzin dat er hierdoor minder rest afval ontstaat; dat blijft gelijk. Het wordt niet opgehaald, dus moeten we het wegbrengen, lopend, fietsend, met rollator, met de rolstoel of met de auto. Zo’n plastic zak scheurt makkelijk, dus ligt het voor de hand om dat vuil maar even met de auto weg te brengen. Dan koop je voor de zekerheid maar wat dikkere zakken want als zo’n kreng in je auto scheurt zit je vier weken in een stinkende auto.

Dus: door zo’n maatregel nemen we wat vaker de auto, want een vuilniszak met openbaar vervoer wegbrengen… Ho, wacht eens even, dat hadden we toch al? Het vuilnis werd al door openbaar vervoer opgehaald, ja, precies, de vuilniswagen.

Dus, dacht de spindokter, wat nu. Hoe moeten we deze kromme maatregel weer rechtbreien. ‘Aha’, riep de spindokter, we gaan dit niet alleen ‘slim’ noemen (dat is dus framen), maar ook kosten besparend. Dat gaat er in als Gods woord in een ouderling, zeker bij het CDA, getuige de laatste H.J. Schoo-lezing door Elsevier georganiseerd. Haalt het CDA met Buma nu de VVD rechts in? Maar dat terzijde, het ging over het argument van kostenbesparing. Zo’n spindokter toch: het zijn fantastische argumenten: slim en kostenbesparend. Niemand kan het nagaan. Dus geeft dat er ruimte voor een fantasierijke gladde babbel of is het een bubbel? Argumenten? Nee, hoor, een goed gevoel, daar draait het om.

Natuurlijk is kostenbesparing en een korting op de gemeentelijke belasting een fantastisch argument, haast te mooi om waar te zijn, en dat is het dus ook. Want het is geen kostenbesparing, nee, het is een kostenverschuiving. Minder uitgaven voor de gemeente, minder inkomsten voor het bedrijf dat vuilnis ophaalt en nu betalen inwoners die kosten door het autogebruik, de extra aanschaf van plastic zakken en de tijd die het kost naar zo’n afvalverzamelpunt te rijden. Als je tijd hebt, neem je het vuil van je buren ook even mee. Nee, besparen doet zo’n maatregel niet. De hoeveelheid afval vermindert ook niet, en per saldo heeft het door toenemend autogebruik een negatieve invloed op het milieu.

Maar ho eens even, waar begonnen we dit stukkie ook alweer mee, dat het slim is om de auto te laten staan en van het openbaar vervoer gebruik te maken.

Wat je ook vindt van al die slogans om dom beleid schijnbaar te rechtvaardigen (te verkopen), het blijft allemaal te mooi om waar te zijn. Als je echt iets wilt doen aan de vermindering van afval, dan moet je zorgen dat het niet geproduceerd wordt. Ai, aauw, dat gaat pijn doen aan de verdien-kant. Daar wagen politici zich niet aan. Dat heet dan ineens een maatschappelijk probleem. En daar draaien ze om de hete (electorale) brei heen. Ze doen daar dus helemaal geen zak aan.

Geen grijze zak.

Jan Fondse

Open in print-vriendelijk formaat.