Als het weer november is en de wintertijd is ingegaan komt de intocht Sinterklaas ras naderbij. Gespannen verwachtingen en verlanglijstjes. De vraag naar de wet van Sinterklaas lijkt onnozel want het antwoord ligt voor de hand: “Wie zoet is krijgt lekkers en wie stout is de roe”. Helaas, dit is geen wet maar gewoon een regel uit een sinterklaaslied. Misschien wel simpelweg bangmakerij en dreiging naar lastige kinderen. De echte wet van Sinterklaas is gecompliceerder en strekt ook verder. Deze wet luidt: “Wie niet duidelijk vraagt wat hij wil, die krijgt iets anders”. Dit betekent dat er goed over vraagstellingen nagedacht moet worden en de vraag gericht moet zijn op wat je echt wilt hebben. Of echt wilt weten, want daarbij geldt hetzelfde.
Je kunt wel eenvoudigweg zeggen meten=weten, maar dan zul je eerst moeten weten wat en hoe je wilt meten. Zoals het duidelijk vragen voorafgaat aan het krijgen, zo gaat weten vooraf aan het meten.
Dit geldt ook voor de onderzoeksvraag aan keuringsinstanties. Anders krijg je antwoord op iets anders dan je bedoelt. Overal ter wereld geldt de regel dat diegene die iets op de markt wil brengen, ook de nodige kosten en inspanningen moet leveren om te bewijzen dat die stof geen onaanvaardbaar risico vormt voor menselijke gezondheid en leefmilieu. Het gaat hierbij niet om de discussie wat aanvaardbaar is of niet, maar om de vraag: welke onderzoeken betrek je in deze discussie. Of gaat het slechts om de aansprakelijkheid voor schades die ontstaan door het produceren of het gebruik? (b.v. PFAS)
In onderzoeken naar toepassing van bijvoorbeeld glyfosaat wordt gekeken naar het gezondheidsrisico bij proefdieren op kanker. Dan worden er geruststellende geluiden gemompeld. Maar er is meer: glyfosaat verandert bijvoorbeeld de darmflora van bijen en verhoogt hun vatbaarheid voor infecties en bijensterfte. Daarnaast laten de wetenschappers zien dat acute blootstelling aan glyfosaat weliswaar niet leidt tot schade aan het zenuwstelsel, maar bij chronische blootstelling is er wel degelijk het risico van neuro-toxines (zoals bij de ziekte van Parkinson).
Als je niet duidelijk vraagt wat je wilt weten, krijg je andere uitkomsten. Het gaat dus eerst om de vraag wat je wilt en kunt meten voordat je een besluit tot toelating en toepassing kunt komen. Daarenboven is het nogal dubieus indien normen opgerekt worden als testresultaten je niet aanstaan. Ook de vraag of de onderzochte stof noodzakelijk is en welke alternatieven er zijn, is voor de Wet van Sinterklaas wel degelijk relevant.
We kunnen hierover elke 2e maandag van de maand doorpraten aan de dialoogtafel in de Seinenhof. (aanmelden@dieverindialoog.nl)
Jan H. Fondse
Geef een reactie