by Jan H. Fondse | 09/10/2016 07:34
Vaak wordt zeggenschap in één adem genoemd als een rijtje waarin ook macht en gezag voorkomen. Weliswaar gaat het in zowel macht en gezag alsmede in zeggenschap over beslissen, maar zeggenschap is toch anders omdat die beslissingen uit je zelf komen en niet door anderen opgelegd worden. Bij macht denk je al gauw aan de overheid die wetten en regels stelt waar je je aan te houden hebt. Of er wordt over gemeenschappelijke belangen, zoals voorzieningen, beslist zonder dat je daar zeggenschap over hebt. Zelfs als het hele dorp uitloopt om kenbaar te maken dat Dingspilhuus en Brandweer moeten blijven heeft dat voor die beslissingen geen enkele betekenis. Dan worden de neuzen geteld, maar onze neuzen tellen daarbij niet mee. Gezag is wat anders en gezagsdragers doen de handhaving en de uitvoering van de beslissingen die door de machthebber genomen zijn. Je zou dus kunnen zeggen gezag is gelegaliseerde macht. De acceptatie van het gezag heeft dus direct te maken met de acceptatie van de beslissingen die door de machthebber, de overheid, de gemeente, genomen zijn. Macht is gedefinieerd als het vermogen uitvoering van beslissingen af te dwingen onafhankelijk van de acceptatie (draagvlak) van die beslissingen. In voorlichtingsbijeenkomsten worden de te nemen beslissingen uitgelegd, terwijl de schijn wordt gewekt dat het om inspraak gaat. De besluiten zijn veelal al genomen. De reactie in het dorp is dat ‘Ja, ja, meneer zal ’t wel weten’ en de luiken gaan weer toe. En dan hun conclusie: ‘Niemand was er tegen, dus we kunnen door gaan’. Ja geen wonder, de luiken waren al toe, niemand luisterde meer. Is het dan gek dat men zich massaal afwendt van de overheid. Kijk maar eens naar de opkomst van verkiezingen, ook dan blijven de luiken toe.
Macht komen we ook tegen in werksituaties. We spreken daar van een gezagsverhouding. Je hebt te doen wat je opgedragen krijgt. Of je het wil of niet. Managers zullen echter zoveel mogelijk zaken willen regelen op basis van consensus, coöperatie en samenspraak, maar als puntje bij paaltje komt zijn zij wel de baas.
Zeggenschap valt in een geheel andere categorie. Zeggenschap betekent dat je zelf beslist wat te doen. Dit komt vooral tot uitdrukking in de besteding van onze vrije tijd, hoewel het daarin verstandig is met je huisgenoten en buurtgenoten rekening te houden. En als je in je vrije tijd je voor de gemeenschap nuttig wilt maken, heeft via een achterdeur ook hier de overheid weer een vinger in de pap. Bij de verlengde arm van de gemeente, McWelzijn, moet je je eerst laten registreren bij de afdeling vrijwillige inzet voordat je aan de slag kunt. Als het tegenzit moet je eerst nog een cursus volgen om als vrijwilliger gecertificeerd te worden. Dit alles ergens op een locatie van McWelzijn.
En toch zijn er plekken waar wel spontaan vrijwilligers opstaan om er samen de schouders onder te zetten. In buurten, verenigingen en hobbyclubs. En wat dacht je van het prachtige boekwerkje, de ‘dorpsvisie Diever’, dat we pas in de bus kregen, met al die mooie foto’s, gedichten en wensen voor toekomstig beleid? Dit alles ingebed in een beschrijving van de plaatselijke tradities. Het is een misvatting dat de moderniteit een breuk met de traditie zichtbaar maakt. Het is het voortschrijden van de tijd waardoor tradities zich verder ontwikkelen, immers gewoonten van vandaag zijn de basis voor de tradities van morgen. Het verschijnen van dorpsvisie Diever is een felicitatie waard, omdat zoveel vrijwilligers zich ingezet hebben om dit boekje te realiseren. Maar bovenal dat er trekkers zijn die niet omzagen in wrok naar alles wat er gebeurd is, maar de blik voorwaarts hielden en al die vrijwilligers bleven inspireren.
Hulde.
Jan Fondse
Source URL: https://www.dieverindialoog.nl/over-zeggenschap/
Copyright ©2024 Diever in Dialoog unless otherwise noted.