Over onmacht

by Jan H. Fondse | 30/06/2018 09:50

Onmacht kan je een ernstig gevoel geven: niet in staat te zijn om een situatie – waarin je om wat voor reden dan ook verzeild geraakt bent – te veranderen. Het kan mensen een down gevoel geven en soms zelfs volledig platleggen. Het is een behoorlijke vorm van inperking van wat je zou kunnen duiden als “gelukkig zijn’. Onmacht voelt voor veel mensen als alle grip / alle controle weg en het gevoel dat  je zaken die je overkomen of aangedaan worden niet kunt beïnvloeden.

De tegenbeweging is het bieden van ontplooiingsruimte. Dat is het bieden van ruimte voor het nemen van initiatief en verantwoordelijkheid. Deze ruimte is onlosmakelijk verbonden met begrippen als wederkerigheid, zelfregie en participatie.

Het is een tegenbeweging omdat het ingaat tegen het gevoel van onmacht, verslagenheid en gekwetst-zijn. Het begint met begrip voor de angst gekwetst te worden. Het gaat om het willen ‘zien’ van de ander in hun kwetsbaarheid en in de belemmeringen om wensen te vervullen. Het contact is niet altijd vanzelfsprekend, maar ook voor kwetsbare mensen is het contact met anderen en het gevoel ergens bij te horen onmisbaar. Dat kan beginnen door hen een ontplooiingsruimte te bieden. Tegelijkertijd is het belangrijk dat mensen weten dat ze er niet alleen voor staan en dat ze kunnen terugvallen op anderen op momenten dat het nodig is.

Wat die tegenbeweging in de weg staat is bijvoorbeeld de rigide mentaliteit van de handel in schulden. Het is toch een schande dat er grof geld verdiend wordt aan de financiële ellende van burgers die in de knel gekomen zijn. Geruggensteund door het wetboek woekert de incasso-industrie als een (vrije) ruimte innemend proces en een zich rücksichtslos zelfverrijkend monster door onze samenleving. Deurwaarders leggen zinloos beslag en negeren het bestaansminimum. Incassobureaus rekenen te hoge kosten en zetten ongeoorloofde druk. Het mag niet, maar het gebeurt wel.

Wat niet mag, doet de incasso-industrie elke dag, de verzuchting van de medemens: “Wat is het toch zwaar en gecompliceerd om schulden te hebben pff…. ik slaap niet meer, eet nauwelijks, ontspannen is moeilijk. Ik droom van een schulden-vrij leven”, wordt niet gehoord. En brieven schrijven, telefoneren, schikkingen, betalingsregelingen? Onbeantwoord of afgewezen. Het versterkt alleen maar het gevoel van machteloosheid.


De Utrechtse deurwaarder GGN schrapt honderd van de zevenhonderd banen. Ook sluiten vijf van de vijftien locaties van het grootste incassobureau van Nederland.

Het deurwaarderskantoor is in financiële problemen gekomen doordat er minder geld binnenkomt. GGN komt in juli met cijfers over het tweede kwartaal dat bijna afgelopen is. Bij de bekendmaking van de cijfers over het eerste kwartaal kondigde het bedrijf al moeilijke tijden aan.

Het personeel is vorige week door de directie geïnformeerd over de reorganisatie, laat een woordvoerster weten. Topman Martin van Loon heeft de onheilstijding in een Youtube-video aan zijn medewerkers overgebracht.

Als je zo al met je personeel omgaat, hoeveel te erger ga je dan te keer tegen je schuldenaars?

Het gevoel van machteloosheid van deze mens wordt duidelijk in de gefabriceerde noodzakelijkheid. Altijd is er wel een deadline of zijn er beleidsregels te bedenken waardoor je in de hoek van ‘er is geen alternatief’ gedrongen wordt. Dan is er ‘geen tijd’ meer om nog eens rustig over een onderwerp na te denken. Bovendien heb je veelal een informatie-achterstand over mogelijkheden, procedures en vigerend beleid. Rechtshulp is schier onbereikbaar. Wie je zo door frustratie verliest, ben je meestal voorgoed kwijt. Alles goede bedoelingen ten spijt.

De maatschappelijke kosten van onmacht zijn enorm.

Jan Fondse

Source URL: https://www.dieverindialoog.nl/over-onmacht/