Over deltaplannen

by Jan H. Fondse | 01/01/2018 19:12

Na de watersnoodramp in 1953 zat de schrik er goed in. Zowel bij de bevolking als bij de overheid werd het op slag duidelijk dat het zo niet langer kon. De kerntaak van de overheid is immers het garanderen van de veiligheid van haar inwoners en als de overheid faalt in die taak, moeten er maatregelen getroffen worden om herhaling van zo’n ramp te voorkomen. En dat mag best een paar centen kosten, vooral als de infrastructuur zoals de Rotterdamse haven met de petrochemische industrie en de overslagbedrijven bedreigd worden. Dat hier tevens sprake is van een enorm economisch belang is ‘toeval’, het gaat om de veiligheid van de bevolking. En zoals gezegd, dat mag een paar centen kosten.

Dus werd er een plan gemaakt, het deltaplan. Een omvangrijk plan dat niet alleen het herstel betrof, maar ook de verzwaring, verbreding en verhoging van de dijken om toekomstige schade door overstromingen te voorkomen. Wegen werden omgelegd, dijkhuisjes werden gesloopt of verplaatst en zelfs hele boerderijen werden opgekocht en elders weer nieuw gebouwd. Het mocht een paar centen kosten.

Maar het ambitieniveau lag veel hoger. Er werden in het plan ook kunstwerken opgenomen zoals waterkeringen in de vorm van dammen of afsluitbaar in de vorm van sluizen. Wereldwijd kwamen deskundigen zich vergapen aan de Haringvlietsluizen, de Oosterscheldedam en alle andere grootschalige deltawerken. En die belangstelling wierp ook zijn economische vruchten af, wereldwijd werden Nederlanders gevraagd om te adviseren bij ernstige wateroverlast. Ja, dan begrijp je wel dat met zo’n plan eer te behalen valt. Dan mag het best een paar centen kosten.

Sinds die tijd is het woord ‘Deltaplan’ een eigen leven gaan leiden en wordt het tegenwoordig gebruikt als je een enorm probleem tegenkomt en eigenlijk niemand weet waar het begin van een oplossing ligt. Niet omdat je niet weet hoe je eraan moet beginnen, maar omdat niemand weet hoe je dat moet betalen. Dan noem je het gewoon een Deltaplan: een plan dat zo groot is en zo complex dat oplossing heel zorgvuldig, van alle kanten bekeken en alle belangen meegewogen. Niemand mag buiten de boot laten vallen en vooral het algemeen belang moet vooropgesteld worden. Bovenal moet iedereen gelijk behandeld worden. Kortom een Deltaplan is een gezegde geworden om complexe problemen te benoemen en voor nadere bestudering weer op te bergen. En zo nu hebben we een hele stapel deltaplannen. Voor zoetwaterbeheer van het LTO, voor dementie van de hersenstichting (…) ik sla nu even een stukje over (…)  en nu ook een deltaplan ‘van het gas af’ in Groningen. En zoals met elk Deltaplan, dat gaat een paar centen kosten.

Ho, hier stopt het ineens. En waarom? Omdat al die Deltaplannen betaald zijn met die centen uit de bron die opdroogt als de gaskraan dicht gaat. Nu wordt duidelijk waar al die centen vandaan kwamen om die deltaplannen te realiseren. Met dat geld werd wereldwijd goede sier gemaakt en werden delen van Nederland weer als wingewest gebruikt. Zo langzamerhand begint door te dringen wat koloniseren betekend heeft en hoe dat voelt. Dat gaat altijd over centen. En niet een paar centen.

Laatst las ik in de krant: ‘De Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) waarschuwt voor bodemdaling, aardbevingen en schade aan gebouwen door gaswinning in Hardenberg en omgeving (Overijssel). De gemeente is onaangenaam verrast. ,,Wij weten hier niets van.’’De NAM wil dertien jaar langer dan gepland gas blijven winnen uit de bodem rond Hardenberg. De kans dat dit leidt tot bodemtrillingen is volgens het bedrijf reëel, met in het ergste geval scheuren in de muren van gebouwen. De verwachting is niet dat dit ‘Groninger’ taferelen oplevert. Volgens de NAM blijven de bevingen door de stijve, zanderige bodem beperkt in kracht. In het ergste geval zullen nabij het epicentrum meerdere gebouwen lichte, niet constructieve schade oplopen en een beperkt aantal gebouwen matige constructieve schade.’

Maar gelukkig is daar een beproefde oplossing voor:

Precies, een Deltaplan…

Wie had dat ooit verwacht, een Deltaplan voor Wapse e.o..

Jan Fondse

Source URL: https://www.dieverindialoog.nl/over-deltaplannen/